منهول فاضلاب چیست؟ | دسته بندی های مختلف منهول
از همین ابتدا باید در پیرامون یک سوال یعنی، منهول چیست به دنبال جواب باشیم.
در همین راستای شروع مقاله، بهتر است با تعریف منهول آشنا شوید تا بتوانیم در مورد منهول فاضلاب توضیحاتی ارائه کنیم. منهول ها محیط های بازرسی زیرزمینی هستند که دسترسی به تاسیسات زیرزمینی مانند سیستم فاضلاب را فراهم می کنند. در تعریفی دیگر منهولها، به عملیات و امورات انجامی توسط پرسنل تاسیسات این امکان را می دهد که به یک خط لوله دسترسی لازم جهت انجام عملیاتی مانند بازرسی، اصلاح، تمیز کردن و نگهداری را داشته باشند .
در دسته بندی های متفاوت می توان این منهول را قرار داده و برای هر دسته نامی نهاد. فلذا انواع منهول ها بر اساس عمق و عملکرد متفاوت است. بر اساس عمق، می تواند منهول کم عمق، معمولی و یا عمیق نام بگیرد. بر اساس عملکرد نیز می تواند منهول بازرسی، منهول جمع آوری آشغال و یا فقط یک محفظه اتصال باشد . علاوه بر این دسته بندی ها می توان دسته بندی نوع جنس سازنده مانند منهول پلی اتیلن و یا منهول چدنی انجام داد. در ابتدا دسته بندی به کمک قطرهای مختلف را می خوانید:
انواع قطر مختلف:
منهول فاضلاب را باید با توجه به محل کاربردآن به دو دسته منهول فاضلاب با قطر کم و منهول فاضلاب با قطرهای بالا تقسیم می کنند.
منهول های باقطر بالا در موارد زیر کاربرد دارد:
· در خطوط اصلی و خطوط انتقال
· قطر لولهها زیاد است
· دبی جریان بالا است
· تعداد لوله های وارده به منهول پلی اتیلن زیاد باشد
منهول های با قطر کم :این نوع منهولهای فاضلاب در خطوط فرعی شبکه به دلایل زیر مورد استفاده قرار می گیرد:
· کم بودن قطر لوله ها
· کم بودن دبی جریان
· تعداد لوله های وارده کم
پس از مطالعه اقطار مختلف با چند نکته مهم همراه ما باشید تا در ادامه به بررسی دسته بندی های دیگر بپردازیم. ولی در کنار تمام این توضیحات اغلب اوقات مشتریان از ما می پرسند "چه زمانی مهم است که بازرسی منهول را انجام دهیم؟" بازرسی منهول باید در هوای مرطوب یا زمانی که سطح آب زیرزمینی در اوج است انجام شود. در حالت ایده آل، از ماه نوامبر تا مه بهترین زمان برای انجام بازرسی منهول برای تشخیص جریان ورودی و بررسی میزان نفوذ است. زیرا با ذوب برف و یخ در فوریه و مارس همراه با بارانهای شدید، شهرها و شهرکها متوجه افزایش جریان در ایستگاههای زیزمینی و تأسیسات تصفیه فاضلاب خواهند شد. بنابراین پنج تا از مهم ترین مواردی که باید در طول بازرسی منهول به آنها توجه کرد تا به کاهش صدمات و حذف پشتیبان های احتمالی کمک کرد عبارتند از:
1- مجرای ورود و خروج گاز ها در هنگام باران شدید
یکی از مهم ترین اجزای منهول فاضلاب که در بازرسی منهول باید رعایت شود، دودکش منهول است. منهول ها اغلب از بتن پیش ساخته، فایبرگلاس، پلی اتیلن، آجر، فلز و مواد اولیه دیگر ساخته می شوند و دارای محل ورود و خروج هوا را بعنوان تبادل گازها با هوای بیرون را شامل می شوند، به استثنای منهولی که از آجر ساخته شده است که در این موارد باید از یک دریچه منهول متناسب استفاده کرد که در حالت کلی پیشنهاد شرکت استفاده از منهول پلی اتیلن است. در طول هوای خشک، کارکرد دودکش ممکن است در وضعیت خوبی به نظر برسد. اما وقتی آبهای زیرزمینی بالا میآیند یا بارانهای شدید رخ میدهد، ممکن است داستان کاملاً متفاوتی را شاهد باشیم که در این وضعیت تمامی نقاط ورود و خروج گازها بسته شده اند. پس دقت به این نکته در طراحی و نصب منهول، حرف اول است.
2- تحمل ضربه در طول درجه بندی نهایی
داشتن یک بازرس ساختمانی در محل در هنگام نصب منهول همیشه ایده خوبی است. بعلاوه، یک بازرس ساخت و ساز آموزش دیده باید یک بازرسی نهایی را تکمیل کرده و قبل از اینکه شهرداری یا شرکت برق مسئولیت سیستم فاضلاب را بر عهده بگیرد، تمامی نکات مورد بررسی را چک کند. پس از ساخت، معمولاً یک پیوند نگهداری و بازرسی سه ساله وجود دارد که باید انجام شود، اما اغلب اوقات فراموش می شود و این بازررسی به طور کل از بین می رود. من بارها دیدهام که قاب و روکشها به دلیل ضربه خوردن در حین درجهبندی نهایی، یا در نتیجه عدم علامتگذاری مناسب در زمینهایی که توسط ماشینآلات مزرعه به کار برده میشوند، دچار شکستگی می گردند. اگر این منهول ها در مناطقی که ارتفاع خاک و یا سطح اطراف پایین تر از منهول است واقع شوند، اتفاقاتی که قرار است رخ دهد به عبارتی فاجعه بار هستند. دلیل آن نیز این است که منهول ها به راحتی می توانند دچار شکستگی شوند، فلذا دهانه آن ها نباید بالاتر از سطح زمین باشد. در نتیجه در زمان نصب از یک متخصص کمک بگیرید.
3- آیا به درستی نصب شده است؟
خیلی اوقات، من با منهول های فاضلاب بهداشتی مواجه می شوم که در طول ساخت و ساز به درستی کنار هم قرار نگرفته اند. اکثر شرکتها و شهرداریها مجموعهای از طرحها، مشخصات و جزئیاتی دارند که پیمانکاران باید در طول ساخت و ساز از آنها پیروی کنند. پیمانکاران باید نقشه های مسیر نصب خطوط زیرزمینی شهرداری و یا پروژه را تهیه کنند تا نشان دهند چه محصولی را در چه نقطه ای نصب می کنند. در بسیاری از موارد، به هر دلیلی جزئیات و/یا مشخصات رعایت نمی شود که منجر به کارایی نهایی ضعیف می شود و شخص صاحب پروژه باید علاوه بر هزینه حذف منهول فعلی نصب شده و معیوب باید بار دیر اقدام به نموده و دوباره هزینه های نصب را متحمل شود. در این میان می بینیم که قیمت پلاستیک روزبه روز در حال افزایش بوده که نتیجه آن افزایش قیمت منهول پلی اتیلن نیز هست. البته برای پیشگیری از چنین مواردی از سنگ و غیره برای تنظیم ارتفاع دریچه، به جای حلقه تنظیم بتن مناسب نیز استفاده می کنند که زیاد اصولی نیست. همچنین بهتر است از واشر یا O-Ring برای کمک به حفظ آب بند محکم در محل اتصال طراحی طراحی و نصب شود زیرا در صورت عدم وجود، این کمبودها می تواند منجر به ایجاد یک نفوذ به سیستم بهداشتی شود.
دسته بندی منهول از نظر جنس
علاوه بر ابعاد و اندازه، منهولها میتوانند از نظر جنس و مواد تشکیل دهنده نیز به انواع مختلفی تقسیم شوند و هر کدام از آنها کاربردهای متعددی داشته باشند. از جمله رایجترین منهولها میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
آجری
از جمله قدیمیترین و سادهترین نوع از انواع منهول فاضلاب میتوان به منهولهای آجری اشاره کرد که بیش از هزاران سال قدمت دارد. این منهولها میتوانند در بخشهای مختلفی از سیستم فاضلاب استفاده شوند و خطوط مختلف را به هم متصل نمایند. در حقیقت در نقاطی از شبکههای فاضلابی که نیاز به اتصال خطوط و دسترسی به تجهیزات باشد با استفاده از آجر یک اتاقک کوچک ساخته خواهد شد و روی آن با یک درپوش گرفته خواهد شد. استفاده از این منهولها امروزه کاملا منسوخ شده و در محیطهای شهری استفاده نمیشود. اگرچه منهول آجری هزینه کمی دارد اما مقاومت کمی در برابر زلزله، فشار و ضربه داشته و به مرور زمان دچار تخریب شده و احتمال نشت فاضلاب در آن بالا است.
بتنی
منهولهای بتنی نیز یکی از انواع منهولها است که در مقایسه با منهولهای آجری مزیتهای متعددی دارد و در برابر فشار، ضربه و زلزله مقاومت بالاتری دارد اما هزینه ساخت آنها نیز بیشتر است و تولید آنها به زمان بیشتری احتیاج دارد. این منهولها وزن بالایی داشته، حملونقل آنها سخت بوده و امکان نشت آب و فاضلاب به آنها وجود دارد. منهولهای بتنی گاهی با سپتیک تانکهای بتنی اشتباه گرفته میشوند در حالی که کاربردهای متفاوتی دارند و سپتیک تانکها بیشتر برای تصفیه مقدماتی فاضلاب استفاده میشوند.
امروزه بسیاری از افراد زمانی که با سؤال منهول چیست مواجه میشوند در ذهن خود منهول پلی اتیلنی را تجسم میکنند چرا که این منهولها استفادههای رایجی دارند. این منهولها در حقیقت از جنس لوله نشکن بوده و میتوانند بهعنوان بهترین منهول شناخته شوند چرا که هم کاربردها و هم مزیتهای بیشتری در مقایسه با منهولهای آجری و بتنی دارند. وزن پایین، انعطافپذیری عالی، طول عمر بالا، نصب و اجرای راحت، حملونقل ساده، استحکام عالی و … از مهمترین ویژگیهای این نوع هستند به همین دلیل استفاده از آنها روزبهروز در حال افزایش است.
انواع درب این مورد استفاده برای این محصول
همانگونه که منهولها میتوانند انواع متفاوتی داشته باشند روکشها و درپوشهای آنها نیز میتوانند انواع مختلفی داشته باشند. در اصل درپوشهای سنتی منهولها از جنس چدن، بتن و یا ترکیبی از آنها است چراکه این مواد دوام بالایی دارند، ارزانقیمت هستند و از وزن بالایی نیز برخوردارند اما امروزه از مواد مختلفی همچون کامپوزیتها، فایبرگلاس و پلاستیک نیز برای تولید روکش و درپوش منهول استفاده میشود. از جمله رایجترین درپوشهای منهول میتوان موارد زیر را عنوان کرد:
درپوشهای آهنی با روکش چدن داکتیل که دارای استحکام بالا، وزن زیاد، مقاومت بالا در برابر خوردگی و طول عمر مناسب هستند.
درپوشهای RECESSED که در قسمت های فرو رفته و سنگفرشها و مسیرهای عابر پیاده به کار میروند و حتی در بیمارستانها و ساختمانهای مسکونی نیز کاربرد دارند.
درپوشهای SOLID TOP که به شکل برجسته روی زمین اجرا میشود و معمولاً از گالوانیزه با سطحی غیر لغزنده تولید میشوند.
اگر بخواهیم کمی تکمیل تر در مورد منهول فاضلاب صحبت کنیم باید بگوییم که گفته هایمان در این باره تمام نیست و بسیاری از موارد دیگر در آینده برای شما در این سایت مورد بررسی قرار خواهد گرفت.